پنیک اتک یا حمله هراس چیست؟
پنیک اتک یا حمله هراس نوعی حمله شدید و ناگهانی است که با واکنش‌های شدید بدنی همراه می‌شود. این نوع حملات می‌توانند بسیار ترسناک باشند. افرادی که دچار حمله هراس می‌شوند، تصور می‌کنند که کنترل خود را از دست داده‌اند، دچار حمله قلبی شده یا در حال مرگ هستند.
بسیاری از افراد در طول زندگی خود فقط یک یا دو حمله هراس را تجربه می‌کنند و این مسئله خود به خود و گاهی با پایان یافتن یک موقعیت استرس‌زا، برطرف می‌شود. اما افرادی که حملات هراس مکرر و غیر منتظره داشته‌اند و مدت طولانی را در ترس مداوم از تکرار مجدد حمله سپری کرده‌اند، ممکن است به یک بیماری به نام اختلال هراس دچار باشند.
اگرچه حملات هراس یا پنیک اتک به خودی خود تهدید کننده زندگی نیستند، اما می‌توانند ترسناک بوده و کیفیت زندگی فرد را به میزان قابل توجهی تحت تاثیر قرار دهند. به همین منظور توصیه می‌شود که از روش‌های درمانی برای کاهش یا حذف چنین حملاتی استفاده شود.
پنیک اتک یا حمله هراس چگونه است؟
حمله‌های هراس در طول تاریخ بسیار تکرار شده و با نام‌های مختلف در منابع تاریخی ذکر شده‌اند. در قرن نوزدهم میلادی، علائم هراس به عنوان روان‌رنجوری توصیف شده و سرانجام از کلمه هراس در علم روانپزشکی، برای چنین حملاتی استفاده شد.
حملات هراس یکی از مشکلات جدی و مهم در سراسر جهان هستند. حداقل 20 درصد آمریکایی‌ها در مرحله‌ای از زندگی خود، دچار چنین حملاتی می‌شوند. از این بین، حدود 7/1 درصد از آنان، به اختلال هراس دچار می‌شوند. زنان دو برابر بیش از مردان در معرض چنین حملاتی قرار دارند. شایع‌ترین سنی که در آن افراد حملات هراس را تجربه کنند، بین 15 تا 19 سالگی است. حمله‌های هراس به طور قابل توجهی با انواع دیگر اضطراب متفاوت بوده و غالبا غیر منتظره هستند.
حقایق مربوط به اختلال هراس در دوران کودکی، شامل این است که حدود 7/0 درصد کودکان، از اختلال وحشت یا اختلال اضطراب عمومی رنج می‌برند. برخلاف بزرگسالان که میزان این اختلال در زنان بیش از مردان است، در میان پسران و دختران نوجوان، اختلال هراس به صورت مساوی در هر دو گروه بروز می‌کند.
هنگامی که فردی یک بار دچار حمله هراس شود، ممکن است ترس‌های غیر منطقی را به دنبال آن تجربه کند. مثلا فردی که در آسانسور یا فروشگاه شلوغ و… با حمله هراس رو به رو می‌شود، ممکن است تصور کند که قرار گیری مجدد در چنین فضایی، حمله دوباره را در پی دارد. در نتیجه این افراد به صورت بالقوه ناتوان خواهند شد و کیفیت زندگی آنها به شدت تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. در واقع پانیک اتک می‌تواند به آگورافوبیا منجر شود. بنابراین دو نوع اختلال هراس وجود دارد: اختلال هراس با آگورافوبیا و بدون آگورافوبیا. مانند سایر مشکلات مرتبط با بهداشت روانی، اختلال هراس می‌تواند تاثیر جدی، دائمی یا موقت بر زندگی روزمره فرد بگذارد، مگر اینکه تحت درمان موثر قرار گیرد.
حملات هراس در کودکان ممکن است باعث کاهش نمرات، اجتناب از رفتن به مدرسه و دوری از والدین، احتمال سوء مصرف مواد مخدر، افسردگی یا برنامه ریزی و اقدام برای خودکشی شود.
آیا پنیک اتک یا حمله هراس، اختلالی جدی تلقی می‌شود؟
بله. حملات هراس کاملا واقعی هستند و ممکن است فرد را از نظر جسمی یا روحی ناتوان کنند. به دلیل علائم و نشانه‌های جسمی نگران کننده‌ای که همراه با این حملات بروز می‌کند، برخی ممکن است حملات هراس را با حملات قلبی یا سایر مشکلات پزشکی تهدید کننده اشتباه بگیرند.
طبق آمار، 25 درصد افرادی که به دلیل درد قفسه سینه و احتمال حمله قلبی به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند، دچار حمله هراس شده‌اند. متاسفانه در بسیاری از موارد، این عارضه به درستی تشخیص داده نمی‌شود و این مسئله باعث می‌شود که فرد، آزمایش‌های پزشکی گسترده‌ای را برای رد عارضه جسمی پشت سر بگذارد.
در مواردی که بروز علائم به درستی حمله هراس تشخیص داده می‌شود، پرسنل پزشکی می‌کوشند تا به فرد وحشت زده اطمینان دهند که خطری جدی متوجه او نیست. با این حال، گاهی این تلاش برای آرام کردن بیمار، ممکن است به مقاومت و وحشت بیشتر او منجر شود. استفاده پرسنل پزشکی از عباراتی مانند “همه چیز در ذهن شماست”، “مشکل جدی وجود ندارد” یا “جای نگرانی نیست”، گاهی این تصور غلط را ایجاد می‌کند که بیمار به مراقبت پزشکی نیازی ندارد. در صورتی که در موارد حمله شدید، فرد برای غلبه بر علائم، به مداخله پزشکی و درمان نیاز دارد.
به عبارت دیگر، می‌توان گفت با وجود این که حملات هراس مهم هستند، اما ارگان‌های بدن را به صورت جدی تهدید نمی‌کنند. بنابراین لازم است افرادی که برای کمک به فرد وحشت زده می‌شتابند، در وهله اول آرامش خود را حفظ کرده و سپس به فرد بیمار، آرامش را القا کنند.
چه عواملی باعث حمله هراس می‌شود؟
اگرچه هنوز دلایل خاصی برای حملات هراس در بزرگسالان، کودکان و نوجوانان یافته نشده، اما احتمال می‌رود که مانند سایر مشکلات عاطفی، نتیجه ترکیبی از آسیب‌پذیری بیولوژیکی، طرز تفکر و عوامل محیطی مانند عوامل استرس زای اجتماعی باشد. مطابق یک نظریه، اختلال هراس به عنوان سیستم هشدار طبیعی بدن نامیده می‌شود. این سیستم، مجموعهای از مکانیسم‌های ذهنی و جسمی است که به فرد اجازه می‌دهد تا به تهدیدها پاسخ دهد و در صورت وجود عامل تحریک کننده، به سرعت عکس العمل نشان دهد.
دانشمندان به طور خاص نمی‌دانند که این اختلال به چه دلیل روی می‌دهد یا چرا برخی افراد، بیش از سایرین مستعد ابتلا به آن هستند. مشخص شده که اختلال هراس ریشه ژنتیکی دارد، اما با این حال، تعداد افرادی که بدون هیچ سابقه خانوادگی به آن دچار می‌شوند، کم نیست. از سوی دیگر، نظریه‌ها در مورد این که موادی مثل ماری جوانا یا کمبودهای تغذیه‌ای مثل کمبود روی یا منیزیم در بروز حملات هراس نقش دارند هم نیاز به بررسی بیشتر دارد و قطعی نیست.
فقر و سطح تحصیلات پایین با اضطراب همراه است، اما هنوز معلوم نیست که این عوامل، علت اضطراب هستند یا معلول آن! در حالی که برخی از آمارها نشان می‌دهد که اقلیت‌های قومی محروم، کمتر از اکثریت جمعیت در ایالات متحده از اختلالات عصبی مانند حمله هراس رنج می‌برند، اما ممکن است این آمار و ارقام به دلیل اهمیت کمتر چنین مسائلی و اضطراب ناشی از آن در برخی از قشرها باشد.
از نظر روانشناختی، افرادی که به حمله هراس یا سایر اختلالات اضطرابی دچار می‌شوند، بیش از دیگران سابقه حساسیت اضطرابی دارند. حساسیت اضطرابی به این صورت است که فرد در صورت درد مختصر در قفسه سینه، به عواقب وخیم آن مثل از کار افتادن قلب یا مرگ فکر می‌کند.
از منظر اجتماعی، یک عامل خطر برای ایجاد اختلال هراس در یک نوجوان یا بزرگسال، سابقه آزار جسمی یا جنسی در کودکی است. این مسئله در مورد اختلال هراس حتی از سایر اختلالات اضطراب هم موثرتر است. معمولا اولین حمله‌ها به دلیل بیماری‌های جسمی، استرس شدید در زندگی یا مصرف داروهایی روی می‌دهد که فعالیت بخش‌هایی از مغز را که درگیر واکنش‌های ترس است، افزایش می‌دهد.
حمله هراس چه نشانه‌هایی دارد؟
علائم و نشانه‌های حملات هراس معمولا ناگهانی و شدید هستند و ممکن است در هر زمانی بروز کنند. این حملات گاهی در حین رانندگی، خواب، جلسه کاری و… رخ می‌دهند. حمله‌های هراس متنوع بوده و طی چند دقیقه به اوج خود می‌رسند. افراد پس از پشت سر گذاشتن حمله هراس، ممکن است احساس خستگی و فرسودگی کنند. مهم‌ترین نشانه‌های حملات هراس شامل موارد زیر هستند:
- ضربان قلب سریع
- تعریق
- لرز
- گر گرفتگی
- حالت تهوع
- احساس گرفتگی در قفسه سینه
- تنگی نفس
- سرگیجه یا احساس سبکی سر
- ناراحتی معده و گرفتگی شکم
- سر درد
- اضطراب شدید
- احساس بی حسی یا سوزن سوزن شدن در عضلات
در حالی که اختلال هراس می‌تواند نشانه‌های جدی داشته باشد، اما بلافاصله از نظر جسمی تهدیده کننده نیست. برای رفع این مشکل می‌توان از داروهای خاص یا روش‌های روان‌درمانی موثر استفاده کرد. افرادی که دچار حملات هراس هستند، می‌توانند از طریق تغییر سبک زندگی خود، این مسئله را کنترل کنند. انجام ورزش‌های هوازی، اجتناب از عوامل تحریک کننده مانند الکل و کافئین و داروهای محرک، استفاده از روش‌های کنترل استرس و… تا حد زیادی می‌تواند در کنترل و کاهش بروز حملات هراس نقش داشته باشند.
اگر چه مدت زمان یک حمله پنیک در افراد مختلف متفاوت است، اما به طور متوسط حدود 10 دقیقه یا کمی بیشتر طول می‌کشد. احساس ترس و هراس یکی از ناراحت‌کننده‌ترین شرایطی است که به فرد تحمیل می‌شود و علائم آن می‌تواند به حمله قلبی بسیار نزدیک باشد. حمله هراس ممکن است نشانه برخی از مشکلات عصبی دیگر هم باشد؛ از جمله استرس پس از سانحه، وسواس، اسکیزوفرنی، مسمومیت الکلی یا مشکلات ناشی از ترک الکل و سوء مصرف مواد مخدر.
برخی از مشکلات پزشکی مانند اختلالات غده تیروئید، کم خونی و یا مصرف داروهای خاص، می‌توانند اضطراب شدیدی در افراد ایجاد کنند. از آنجا که به نظر می‌رسد افراد مبتلا به اختلال هراس، بیش از سایرین در معرض ابتلا به ناهنجاری دریچه میترال قلب قرار دارند، این مسئله باید توسط پزشک بررسی شود. در چنین شرایطی ممکن است به مداخلات پزشکی جدی نیاز باشد. گروهی از محققان، ایجاد حملات هراس را به استفاده از افزودنی‌های غذایی مانند آسپارتام یا رنگ‌های خوراکی مرتبط می‌دانند. اما برای درک بهتر نقش این مواد در اختلالات عصبی، به تحقیقات بیشتری نیاز است.
حملات هراسی که در هنگام خواب روی می‌دهند، حمله هراس شبانه نامیده می‌شوند. این حمله‌ها کمتر از حملات روزانه روی می‌دهند اما اهمیت بسیار زیادی دارند. این حملات از این جهت مهم هستند که افرادی که در طول خواب دچار حمله هراس می‌شوند، ناراحتی تنفسی بیشتری را تجربه می‌کنند. آنها هم‌چنین با علائم افسردگی و سایر اختلالات روحی ، بیش از کسانی که حملات شبانه ندارند مواجه هستند. حمله هراس شبانه باعث می‌شود که فرد مبتلا بدون هیچ دلیل مشخصی، ناگهان با ترس از خواب بیدار شود. بر خلاف افراد مبتلا به آپنه خواب و سایر اختلالات خواب، افراد مبتلا به حمله هراس شبانه، سایر علائم حمله هراس را دارند. مدت زمان این حملات کمتر از 10 دقیقه است، اما آرام شدن کامل، برای افرادی که آن را تجربه می‌کنند ممکن است بسیار بیشتر طول بکشد.
اختلال هراس در بزرگسالان معمولا علائم مشابهی دارد، اما این علائم در میان کودکان و نوجوانان، احتمالاً جنبه‌های ذهنی یا روانشناختی را در بر نمی‌گیرد. به طور خاص، در چنین شرایطی کودکان بیشتر حالتی رویا گونه و غیر واقعی را تجربه می‌کنند و یا احساس وحشت از دیوانه شدن یا مرگ دارند. علائم حملات هراس در زنان نسبت به مردان، بیشتر تحت تاثیر محرکه‌ای اضطراب و ترس از عود مکرر آن است. شدت و دفعات این حملات در طول دوران بارداری ممکن است کمتر یا بیشتر شده و یا اصلا تغییر نکند.
عوامل خطر ساز در حمله هراس کدامند؟
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به حمله هراس را افزایش دهند عبارتند از:
- سابقه خانوادگی حمله هراس
- استرس ناگهانی و شدید مانند مرگ یا بیماری جدی یکی از نزدیکان
- یک واقعه آسیب زا مانند تجاوز جنسی یا تصادف شدید
- تغییرات موثر در زندگی مانند طلاق یا بارداری ناخواسته
- سیگار کشیدن یا مصرف بیش از حد کافئین
- سابقه آزار جسمی و جنسی در کودکی
چگونه اختلال هراس تشخیص داده می‌شود؟
انواع تخصص‌های پزشکی و بهداشت روان که آموزش‌های لازم را در این زمینه دیده باشند، می‌توانند اختلال هراس را تشخیص دهند. از متخصصان پزشکی شامل اورژانس گرفته تا روانپزشکان، روانشناسان، مددکاران اجتماعی و ارائه دهندگان خدمات بهداشتی. برخی از پزشکان از افرادی که گمان می‌کنند از اختلال وحشت رنج می‌برند، سوالاتی جهت غربالگری و بر اساس آنچه که در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی شرح داده شده، می‌پرسند. پرسیدن سوالات دقیق در مورد سابقه فرد مبتلا، انجام معاینه وضعیت روانی و… به پزشک کمک می‌کند تا دریابد که بیمار فقط دچار حمله هراس است یا علاوه بر آن، از بیماری روانی دیگری نیز رنج می‌برد.
به عنوان مثال افرادی که از مواد مخدر استفاده می‌کنند، جزو بیشترین موارد ابتلا به حمله هراس هستند. اما این علائم معمولا فقط در مواردی روی می‌دهد که فرد به میزان خیلی زیاد از آن ماده مخدر مصرف کرده یا دچار کمبود آن باشد. کسی که مبتلا به اختلال پس از سانحه است، ممکن است پس از تجربه آن، دچار حمله هراس شود یا فردی که به وسواس فکری- عملی مبتلاست، به دلیل عدم توانایی در انجام یک رفتار اجباری، حمله هراس را تجربه می‌کند.
علاوه بر این، پزشک در مورد وضعیت جسمی بیمار هم سوالاتی می‌پرسد و در صورت لزوم انجام آزمایش‌هایی را برای بررسی سلامت جسمی او ضروری می‌داند. این مسئله از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا ممکن است حمله هراس، یکی از نشانه‌های بیماری جسمی باشد. در چنین شرایطی در کنار درمان مشکل جسمی بیمار، باید به کاهش اضطراب به وسیله دارو یا روان درمانی توجه شود. برخی از آزمایش‌های مورد نیاز برای چنین شرایطی، آزمایش بررسی وجود عفونت در بدن مانند لایم، مشکلات ناشی از کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی و اشکال خاصی از کم خونی هستند.
بهترین درمان برای حمله هراس چیست؟ درمان دارویی یا روان درمانی؟
پس از سال‌ها تحقیق و پژوهش در این زمینه، روش‌های درمانی مختلفی برای کمک به افرادی که از حملات هراس رنج می‌برند، در دسترس قرار گرفته است. این فرآیند شامل چندین روش دارو درمانی موثر و اشکال خاصی از روان درمانی است. از گروه داروها، برخی از مهار کننده‌های انتخابی جذب مجدد سروتونین (SSRI)، مهار کننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین و نور اپی نفرین (SSNRI)، و خانواده داروهای بنزودیازپین توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای کمک به افراد مبتلا به حمله هراس، تایید شده‌اند.
قبل از در دسترس بودن داروهای مهار کننده انتخابی جذب مجدد سروتونین و مهار کننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین و نور اپی نفرین، گروه معروفی از داروهای ضد افسردگی به نام داروهای افسردگی سه حلقه‌ای (TCA)، اغلب برای رفع اختلال هراس تجویز می‌شد. اگر چه مشخص شد که اثرگذاری این داروها به اندازه داروهای جدید است، اما داروهای مهار کننده جدید، ایمن‌تر بوده و سازگاری بیشتری دارند. بنابراین امروزه کمتر از خانواده TCA استفاده می‌شود.
وقتی تجویز دارو در فرد، مناسب و با نظارت و پیگیری دقیق باشد، این داروها می‌توانند به عنوان بخشی از درمان اختلال هراس، کاملا موثر باشند. با این حال، از آنجا که هر دارویی عوارض خاص خود را دارد، برای فرد مبتلا به حمله هراس بسیار مهم است که بداند داروی تجویز شده به درستی انتخاب شده و بررسی شود که آیا اصلا درمان دارویی برای او انتخاب مناسبی است یا خیر. فرد تحت معالجه باید از نظر احتمال عوارض جانبی که از بسیار جزئی تا شدید هستند و حتی گاهی ممکن است زندگی فرد را تهدید کند، تحت نظارت دقیق قرار گیرد.
با توجه به اینکه ممکن است جنین تحت تاثیر داروی تجویزی برای مادر مبتلا به حمله هراس قرار گیرد، در دوران بارداری، روان‌درمانی به درمان دارویی اولویت دارد. البته تا زمانی که روان درمانی، اثرگذار باشد. در برخی از موارد، ممکن است پزشک علی‌رغم میل باطنی، مجبور به تجویز دارو شود.
نقش روان درمانی در درمان اختلال هراس به اندازه دارو و حتی بیش از آن مهم و حیاتی است. در واقع تحقیقات نشان می‌دهند که روان درمانی به تنهایی یا ترکیبی از دارو و روان درمانی، از کنترل طولانی مدت حمله هراس به کمک دارو، بسیار موثرتر هستند. در غلبه بر اضطراب، درمان شناختی رفتاری به طور گسترده‌ای به عنوان یک شکل موثر از روان درمانی، برای بزرگسالان و کودکان پذیرفته شده است. این نوع روان درمانی از طریق کنترل رفتارهای غیر منطقی و محرک‌ها، به دنبال کمک به افراد مبتلا به اختلال هراس است. تکنیک‌های رفتاری که اغلب برای کاهش اضطراب استفاده می‌شود، شامل تکنیک‌های آرام سازی (مانند تمرین‌های تنفسی) و به تدریج، افزایش قرار گرفتن در موقعیت‌هایی است که قبلا اضطراب آور بوده‌اند.
هم‌چنین کمک به فرد مبتلا به اضطراب در درک چگونگی کنترل نیروهای عاطفی که ممکن است به حمله هراس منجر شوند نیز بسیار موثر است. در روان درمانی پویایی متمرکز بر وحشت، فرد مبتلا به اختلال هراس آموزش می‌بیند که چگونه می‌تواند از حمله هراس یا اضطراب جلوگیری کند یا چگونه می‌تواند خود را به منظور کاهش یا توقف حمله، آرام کند.
هم‌چنین مواردی وجود دارد که افراد مبتلا به اختلال هراس می‌توانند یاد بگیرند که چگونه این بیماری را از طریق تغییر سبک زندگی خود تغییر دهند. از آنجا که موادی مانند الکل یا نوشیدنی‌های کافئین دار یا برخی از داروهای غیر قانونی می‌توانند حملات هراس را بدتر کنند، باید از مصرف آنها خودداری کرد. سایر نکات برای جلوگیری از این حمله‌ها، انجام ورزش‌های هوازی و تکنیک‌های کنترل استرس مانند تنفس عمیق، ماساژدرمانی و یوگاست. تحقیقات نشان داده‌اند که این فعالیت‌های خودیاری، به کاهش دفعات و شدت حملات هراس کمک می‌کنند.
حملات هراس درمان نشده چه عوارضی دارد؟
بدون انجام درمان مناسب، حمله‌های هراس ممکن است به طور مکرر و برای ماه‌ها و سال‌ها روی دهند. این علائم معمولا در بزرگسالی شروع می‌شوند یا شدت می‌یابند، اما ممکن است در سنین پایین‌تر نیز اتفاق بیفتند. عوارض این مسئله، علائمی است که می‌تواند در نتیجه حملات هراس ادامه یابد و به مسائل روانی پیچیده تبدیل شود. مانند ترس‌های غیر منطقی شامل ترس از خروج از خانه و قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی، افسردگی، مشکلات کاری یا خانوادگی، افکار و اقدامات خودکشی، مشکلات مالی و سوء مصرف مواد مخدر، الکل و….
اختلال وحشت درمان نشده در کودکان و نوجوانان، حتی می‌تواند در رشد طبیعی آنها هم اختلال ایجاد کند. حملات هراس و سایر اختلالات اضطرابی، مبتلایان را مستعد ابتلا به مشکلات گوارشی، مشکلات قلبی، فشار خون بالا یا دیابت می‌کند. بیماران مبتلا به مشکلات تنفسی، علائم شدیدتری از این حمله‌ها را تجربه کرده و حتی ممکن است به مرگ آنها منجر شود.
در صورت عدم درمان، اضطراب ممکن است بدتر شود؛ تا جایی که زندگی فرد تحت تاثیر حملات هراس و تلاش برای پیشگیری یا پنهان کردن آن قرار گیرد. در حقیقت، افراد زیادی در هنگام تلاش برای سازگار شدن با این شرایط، با دوستان و خانواده خود به مشکل بر خورده‌اند، در مدرسه آسیب دیده و یا کار خود را از دست داده‌اند. ممکن است دوره‌هایی از بهبود خود به خودی در برخی افراد وجود داشته باشد، اما معمولا این حملات به سادگی از بین نمی‌روند. مگر این که فرد درمان‌های مناسبی را انجام دهد که به طور خاص برای کمک به افراد با علائم مشابه طراحی شده‌اند.
پیش آگاهی اختلال هراس چیست؟
اغلب، ترکیبی از روان درمانی و مصرف دارو، نتایج خوبی را در درمان اختلال هراس ایجاد می‌کند. بهبود معمولاً در طی دو یا سه ماه مشاهده می‌شود. بنابراین درمان مناسب برای اختلال هراس می‌تواند از آن حملات جلوگیری کرده، یا از شدت و دفعات آن بکاهد و باعث تسکین اضطراب قابل توجه در 70 تا 90 درصد افراد مبتلا شود. بیش از 18 درصد افرادی که برای این شرایط ارزیابی می‌شوند اما تحت درمان قرار نمی‌گیرند، در کمتر از دو سال با عود علائم رو به رو خواهند شد.
همان طور که این آمارها نشان می‌دهند، دسترسی به مراقبت‌های بهداشت روان مناسب برای پیش آگاهی مثبت افرادی که از حملات هراس رنج می‌برند، کلیدی است. بنابراین ضروری است که اختلافات اقتصادی و نژادی، نابرابری‌های اجتماعی مانند تحصیلات، شغل، مسکن و… نیز به عنوان یک عامل مهم در پیش آگاهی بهبودی از حملات هراس و سایر مشکلات اضطرابی مورد توجه قرار گیرد.
چطور از حمله هراس جلوگیری کرده و یا آن را متوقف کنیم؟
از جمله روش‌های موثر در پیشگیری از حملات هراس برای افراد مبتلا ، جلوگیری از قرار گرفتن در موقعیت‌های ایجاد کننده هراس مانند مصرف الکل زیاد، استفاده از محرک‌هایی مانند کافئین، کوکائین و برخی از داروها مانند قرص‌های افزایش یا کاهش وزن است. داشتن خواب کافی و انجام فعالیت‌های کاهنده استرس مانند مراقبه و یوگا هم از روش‌هایی هستند که می‌توانند به جلوگیری از بروز حملات هراس کمک کنند.
در صورتی که در این زمینه نیاز به راهنمایی بیشتر و کسب اطلاعات دیگری دارید، می‌توانید از مشاوران متخصص مشوِرَپ کمک بگیرید. برای برقراری ارتباط با مشاوران این سامانه، کافی است که به وبسایت یا اپلیکیشن مشوِرَپ مراجعه کرده تا در تمام ساعات شبانه روز، به مجموعهای از متخصصان در حوزه مورد نظر خود، دسترسی داشته باشید. مشوِرَپ همیشه و همه جا همراه شماست.
منابع